Uitstellen… eindeloze to do lijstjes, een vaag onrustig gevoel in je buik of borst, eerst heel veel andere dingen doen, niet echt concentratie voor waar je mee bezig bent, omdat die ene taak of klus, of al die andere dingen die nog moéten ergens in je hoofd ‘knagen’. Keer op keer je telefoon checken, koffie halen of bedenken dat het morgen een betere dag is om te beginnen. Ondertussen baal je ook nog eens van jezelf, want je doet veel, maar niet wat je nu echt wilt doen of wat gewoon moet gebeuren en het lukt eigenlijk ook nauwelijks om echt te kunnen ontspannen en niets te doen (tussendoor).
Google eens rond en je krijgt genoeg tips en vaardigheden voorgeschoteld die je kunnen helpen om uitstellen tegen te gaan. En geloof me, daar zitten hele werkbare tips tussen.
Toch geloof ik dat, wil je echt grip op jouw uitstelgedrag krijgen, je dit ‘probleem’ bij de wortel moet aanpakken. Probleem? Wortel?
Laat me je dit vertellen: Uitstellen heeft te maken met angst. Jij bent ergens bang voor… Alleen ben je dit (nog) niet (helemaal) bewust. Als je bang bent, dan staat je zenuwstelsel scherp afgesteld. Is er gevaar? Je amygdala, een heel klein orgaantje in jouw brein, controleert voortdurend de omgeving op gevaar en bij het minste of geringste teken van gevaar stuurt hij andere delen van jouw hersens aan om over te gaan tot vechten, vluchten, bevriezen of pleasen. Prachtig gemaakt zijn we… in staat om onszelf te beschermen.
Alleen is het zo dat onze amygdala nogal instinctief reageert, op basis van eerdere ervaringen, herinneringen. Zonder ‘na te denken’ stuurt het bij het minste teken van gevaar signalen naar jouw hersens die direct het lichaam ‘vluchtklaar’ maken.
En laat ons uitstelgedrag nu precies een vorm van vluchten zijn. Uitstelgedrag ís vluchtgedrag.
Ik had het over de wortel… Kennelijk heb je een reden om te vluchten voor iets en is uitstellen niets anders dan een beschermingsmechanisme om een bepaald gevoel (van angst) niet te hoeven voelen. ‘Nou zeg’, denk je nu, ‘het is gewoon belachelijk dat ik het zo lang uitstel om dat gesprek aan te gaan, dat artikel te schrijven of mijn administratie op orde te brengen. Of om daadwerkelijk met meer bewegen te beginnen of gezonder te eten’.
Dan zeg ik: Wees niet zo hard tegen jezelf, kennelijk heb je een goede reden (gehad) om je zo (diep van binnen) te voelen.
Laat me een voorbeeld geven om ‘dit probleem’ duidelijker te maken:
‘Ik moet echt aan die opdracht gaan beginnen. Want anders kan ik niet met mijn opleiding verder. Ik weet dat het veel werk is, ik dingen moet uitzoeken, contact moet leggen met bepaalde personen. Ik wíl die opdracht doen, maar iets in mij zorgt ervoor dat er weken voorbij gaan en ik nauwelijks iets doe voor deze opdracht. Een kritische stem in mij vindt hier ook nog eens wat van en ik ga me naar voelen, schuldig en gestrest. De opdracht wordt groter en groter in mijn hoofd en mijn tijd minder en minder… Ik raak geïrriteerd richting mijn omgeving, verlies mijn concentratie bij mijn andere werk.. het knaagt…
Wat gebeurt er nu eigenlijk?
Als ik vertraag en nieuwsgierig in mijn binnenwereld te rade ga, op het moment dat ik aan de opdracht denk, wat zie ik mezelf dan doen? Welke gedachten gaan er door mijn hoofd? Wat zeg ik eigenlijk tegen mezelf? En een hele belangrijke: hoe voel ik me eigenlijk diep van binnen? En waar voel ik dat in mijn lijf?
Ik voel angst… ik ben eigenlijk heel erg bang… bang voor de beoordeling van mijn werk. Ik ben bang dat het niet goed genoeg is.. bang voor afwijzing.. bang dat ík niet goed genoeg ben… en dat voel ik in mijn buik… en een beetje in mijn keel… als ik goed voel en toch niet weer snel een kop koffie ga zetten en mijn muziek harder zet..
‘Stel je niet aan zeg, kom op, gewoon even doorbijten, het moet lukken, doe niet zo raar’… deze stemmen zorgen ervoor dat ik dat nare gevoel weer snel wegduw en ik keihard aan de slag ga vlak voor de deadline.. mijn presteerder gaat deze opdracht gewoon maken.
Herken je iets van dit gebeuren als je je bewust bent dat je aan het uitstellen bent? En gaat het keer op keer op deze manier, zodat je er moe van wordt en geïrriteerd richting jezelf? Kost het je bergen energie, geld, verlies van tijd en ergernis vanuit je omgeving?
Hoe bevrijdend voelde het toen ik me in de veilige omgeving van een ervaren liefdevolle coach/therapeut kon laten bevragen op wat ik nu werkelijk dacht, voelde en waar ik eigenlijk zo’n behoefte aan had. Aan geruststelling, kwam ik achter… aan een stem die mij vertelde dat ik goed genoeg ben en dat nog steeds ben mocht ik die opdracht niet halen. Hoe confronterend was het ook om te constateren dat ik geloofde in een hele rits negatieve stemmen die ik veel ruimte liet innemen in mijn leven: ‘wij zijn niet van die krachtpatsers’, ‘denk je nu echt dat jij dit kunt?’ ‘Doe maar gewoon… ‘
En dit, lieve bloglezer, dit was voor mij de sleutel tot een life-changing aanpak van mijn uitstelgedrag: Ik leerde liefdevol naar mijn bange gevoel te gaan, ik leerde het gerust te stellen en de negatieve stemmen een weerwoord te geven. En hierdoor kon ik regie nemen over mijn ‘beschermer de uitsteller’, want waar ik bang voor was, kan ik nu zelf geruststellen. Ik heb geleerd om naar mijn lijf te luisteren, dat altijd laat weten wat er speelt, als ik het lef heb om stil te zijn en een moment gewoon te zijn, i.p.v. te luisteren naar al die stemmen in mijn hoofd.
Grip op je uitstelgedrag, wat geeft dát een rust, tevreden gevoel en bergen energie.
Heb jij eigenlijk echt last van uitstelgedrag? Het is niks om je voor te schamen. Waar ben jij ten diepste eigenlijk bang voor?
Itsaboutconnection. Verandering is écht mogelijk.
Neem vandaag nog contact op en stel het niet uit!
Ben jij eigenlijk eerst wel nieuwsgierig naar wat handige werkbare tips om zelf met je uitstelgedrag aan de slag te gaan?
Stuur me een berichtje en ontvang GRATIS 22 tips om daadwerkelijk grip op je uitstelgedrag te krijgen.